Unesco Tescilli Gastronomi Şehirlerimiz
Zengin kültürümüzün yansıdığı en renkli alanlardan biri mutfağımız… Her yörenin kendine özgü bir tat kattığı kocaman bir lezzet hazinesine sahibiz. Sadece lezzetlerini tatmak için seyahat planı yapabileceğimiz, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı’na gastronomi alanında dahil olmuş 3 şehrimiz var;
Gaziantep (2015), Hatay (2017), Afyonkarahisar (2019).
Gezilecek görülecek yerleri bir yana, sadece yemek yemek için bile seyahat edebileceğiniz bu şehirlerde, namı dünyaya yayılmış birbirinden güzel lezzetler sizi bekliyor. Enfes lezzetleri yerinde tatmayı sevenler için tescilli gastronomi şehirlerimizin sofralarını hangi lezzetlerin süslediğini anlattık.
Gastronominin Başkenti Gaziantep
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı’na ilk giren şehrimiz olan Gaziantep, 2015 yılında listeye dahil olmuş. Gastronominin başkenti olarak anılan şehir, 51 lezzetiyle coğrafi işaret tescil belgesine de sahip. Şehrin sadece ismini andığımızda bile aklımıza aynı anda birçok lezzet geliyor: fıstık, kebap, baklava, katmer, beyran…
Şehirde kesinlikle tadına bakmadan dönülmemesi gereken bir lezzet beyran… Ona sadece bir çorba demek eksik kalır. Taş fırında yaklaşık 12 saat pişen kuzu etinin, sonrasında ateş üstünde pirinç, pul biber ve sarımsak ile buluşmasıyla hazırlanan bu efsane çorba başlı başına bir ana öğün olacak kadar doyurucu…
Kebap kültürünün de başrolde olduğu Gaziantep’te ilk akla gelenlerden biri olan patlıcan kebabı ve yine şehre özgü lezzetlerden soğan kebabını tatmadan dönmemek gerek. Yağlı zırhtan geçirilerek soğan, maydanoz, sarımsak, domates, salça, biber ve bol baharatla hazırlanan lahmacun ve içli köfte de görür görmez aklınızı çelecek yemeklerden…
Mevzu tatlı olunca sadece bu şehrin değil Türk mutfağının da önemli karakterlerinden biri olan baklavayı es geçemeyiz. Şehrin sokaklarında sıra sıra dizili pek çok baklavacı bulunuyor. Birine girip inanılmaz lezzette tatlılar deneyebilirsiniz. İncecik hamuru, tereyağı ve adını şehirden alan fıstık ile yoğun bir emek harcanarak tezgaha çıkan baklavalara karşı koymak imkansız. Bir diğer alternatif de çıtır çıtır hamur içinde kaymağıyla baş döndüren katmer… Sadece ilk akla gelenleri saysak da Gaziantep hepsini tatmak için günlerce kalman gereken sayısız lezzetler sizi bekliyor!
Tadına Doyulmaz Sofralarıyla Hatay
Yüzyıllarca farklı kültürlere ev sahipliği yapmış efsane şehir; Hatay! Arap, Fransız, Osmanlı kültürlerinin yansımalarını zengin mutfağı ile net bir şekilde sergileyen Hatay, daha ismini duyar duymaz karnımızın acıktığı şehirlerimizden biri… Hatay mutfağı, diğer bir adıyla Antakya mutfağı 650’den fazla meze, yemek ve tatlı çeşidi ile anılıyor. Hatay UNESCO’nun listesine 2017’de dahil olmuş.
Zırhtan geçip odun ateşinde pişen tepsi kebabı, kağıt kebabı, tuzlu yoğurt, zahter salatası, soslu Hatay döneri, belen tava, mahluta çorbası, firik pilavı, Hatay usulü içli köfte olan oruk… Sayarken bile ağız sulandıran sayısız yemeğin eşlikçisi mezeler de yine bu şehrin yemek kültürüne zenginlik katıyor. Sayısı yüzü geçen meze çeşidi arasından humus, mütebbel, abagannuş, kısır, borani, tuzlu yoğurt, muhammara, çökelek salatası ve bir çeşit mücver olan öcce de asla hayır denmeyecek mezeler arasında yer alıyor.
Ve geldik son olarak tatlılara.. Yöreye özgü tuzsuz peynirle bakır tepsilerde ve kömür ateşi üstünde pişen kadayıflar üzerine dökülen sıcak şerbet, fıstık ve kaymakla Künefe size eşsiz bir lezzet deneyimi yaşatıyor. Künefeye alternatif arayanlar içinse kerebiç, kömbe, kireçte kabak tatlısı denenebilir.
Ege’nin Kendine Özgü Lezzet Şehri Afyonkarahisar
UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı’nın gastronomi şehirleri listesine 2019 yılında dahil olan Afyonkarahisar, İç Ege’nin lezzet zengini şehri. Afyonkarahisar denilince akla ilk gelen lezzet benim için sucuk… Oldukça eski bir üretim yöntemi olan sucuk, tıpkı pastırma ve kavurma gibi Orta Asya’dan beri Türk yemek kültüründe yeri olan bir et ürünü… Afyonkarahisar’da yıllık ortalama 20 bin ton üretildiği biliniyor.
Şehrin meşhurlarından biri de geleneksel lezzetlerden keşkek… Bölgelere göre yapılışında farklılıklar olsa da Afyon denince akla gelen ilk yemeklerden biri keşkek.. Yarma, buğday ve etin baş malzeme olduğu yemek bir gece önceden çömlek kaplarda, taş fırında pişirilip dinlendiriliyor. Sabah kemikler etten ayrılıyor ve tüm malzemeler ağaç kaşıkla dövülerek hazırlanıyor. Lezzeti bir yana yapım aşamasındaki zahmeti düşününce keşkek, Afyonkarahisar’a yolu düşenlerin mutlaka tatması gereken yemeklerin başında geliyor.
Şehrin özgün lezzetlerinden bir diğeri de manda sütünden hazırlanan Afyon kaymağı… Bu tadına doyulmaz lezzet soğuk hava şartlarında 12 saat sürede üretiliyor. Afyon kahvaltılarının vazgeçilmezi olan kaymak, yine şehrin öne çıkan tatlılarının da en güzel eşlikçilerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Afyon’da üstünde koca bir parça Afyon kaymağı olan bir dilim vişne soslu ekmek kadayıfını yemeden dönmeyin… Yine şehrin sokaklarında dolaşırken karşılaşacağınız çeşit çeşit Afyon kaymaklı lokumlar da aklınızı başınızdan alabilir.
İstanbul’da Mutlaka Yapılması Gereken Şeyler
